Ontstaan van Steenwiek
Gasthuisstraat.
Straat lopend van de Markt in westelijke richting. Heette oorspronkelijk
Meyeringestrate (1375), naar een boerderij Meyeringe onder Steenwijkerwold (Tuk).
Sinds de oudste tijden was dit de uitvalsweg richting Friesland, de oude heirweg. In
1472 is sprake van de Hillighen Gheeststraat, naar het Heilige Geest Gasthuis. In de
volksmond wordt soms nog gesproken van de “Hillegiesstraote”.
ONTSTAAN AAN DE HEIRWEG VAN STAVEREN NAAR DUITSLAND
In de 7e 8 eeuw. Steenwijk ligt in de kop van Overijssel op de grens van enkele stuwwallen (de Woldberg en de Havelteberg en het laagveen gebied van
Giethoorn, de Wieden en de Weerribben. Door Steenwijk stroomt van oorsprong een kleine rivier, de STEENWIJKER Aa welke ontstaan is door smeltwater.
Later is deze Steenwijker Aa, gekanaliseerd en heet dan vanaf Steenwijk het Steenwieker Diep en deze maakt de stad bereikbaar voor scheepvaart.
Bestuurlijk gezien maakte Steenwijk deel uit van het gewest Land van Vollenhove. Er bestaat ook een legende over het ontstaan van Steenwijk, namelijk van
drie kastelen aan de oevers van de Aa t.w. Oostwijk, Middelwijk en Westwijk.
Het middelste slot was Middelwijk en deze naam zou veranderd zijn in Steenwijk In 1141 bestond de Sint Clemenskerk al, deze was door de bisschop
Hardbert al als kapittelkerk aangewezen voor het Land van Vollenhove, als onderdeel van de abdij van Ruinen. Vanuit de kapittelkerk werden parochies
gesticht in Friesland en Drenthe.
Bestuurlijk gezien maakte Steenwijk deel uit van het
gewest land van Vollenhove.
In 944 kreeg de bisschop van Utrecht Balderik het jachtrecht in
Vollenhove, in 1024 verwierf hij het graafschap Drenthe, waartoe
dus ook het land van Vollenhove behoorde. Het was dan Balderik
of zijn op volger die Steenwijk moet hebben gesticht.
Er bestaat ook een legende over het ontstaan van Steenwijk,
namelijk van drie kastelen aan de oevers van de Aa t.w. Oostwijk,
Middelwijk en Westelijken . Het middelste slot was Middelwijk en
deze naam zou veranderd zijn in Steenwijk.
In 1141 bestond de Sint Clemenskerk al, deze was door de
bisschop Hardbert al als kapittelkerk aangewezen voor het Land
van Vollenhove, als onderdeel van de abdij van Ruinen.
Vanuit de kapittelkerk werden parochies gesticht in Friesland en
Drenthe. Aan de macht van bisschoppen werd nogal eens
getwijfeld in die tijd.
Er werd in 1229 een troepenmacht gestationeerd in Steenwijk,
onder leiding van bisschop Wilbrand van Oldenburg. Deze moest
het hoofd bieden aan nog geen verdedigingswerken in die tijd.
In 1295 werd melding gemaakt van versterkte plaats Steenwijk
(aarden wallen/ houten palissaden moet men dan aan denken.
In 1412 bestond de Meijeringepoort (Later
Gasthuispoort).
Er werd begonnen met de aanleg van de gracht aan de
zuidwest zijde. De Sint Clemens werd in 1500 afgebouwd in
Steenwijk.
Steenwijk werd onderdeel van het Oostenrijkse vorstenhuis
de Habsburgers.
Het huwelijk van Filips de Schone met de Spaanse
koningsdochter Johanna waren grote delen van Europa
onder één koningschap bij elkaar gebracht. Hun zoon Karel
kreeg uiteindelijk de Nederlanden Oostenrijk, Spanje en Italië
in één land.
De installatie van Karel de V zorgde voor schermutselingen
rond Steenwijk.
De ligging van Steenwijk was om richting Friesland te gaan,
dit was erg belangrijk. Hij werd krachtig tegen gewerkt door
door de hertog Karel van Gelre. In 1522 werd door Cornelis
van Meurs een poging ondernomen om de stad in te nemen.
Vijfhonderd soldaten lieten het leven, maar de aanval werd
afgeslagen.
Maarten van Rossum lukte het wel op 20 september
1523 Steenwijk te veroveren voor de Gelderse Hertog.
Deze verovering werd grondig gedaan, de gehele stad werd in
de as gelegd en de bevolking vluchtte. Bij deze brand ging ook
het stadsarchief in vlammen op. Zodoende zijn er weinig
geschriften te vinden van voor die tijd. De bezetting duurde
niet zo lang, al op 4 november 1523 wist Karel V Steenwijk te
heroveren en voegde het onder gezag van de stadhouder van
Fries-land George Schenck van Toutenburg.
Na 1523 werd de stad en zijn verdedigingswerken weer
opgebouwd, maar bij het sluiten van de vrede in 1528 werd de
opbouw van de verdedigingswerken weer gestopt. In 1528
was de positie van de Gelderse hertogen zo verzwakt dat ze
vrede sloten met Karel V.
De bisschop van Utrecht droeg ook zijn wereldlijke macht over
aan de keizer en Steenwijk werd bestuurlijk weer onderdeel
van Overijssel. Het duurde nog geruime tijd, maar toen men in
1543 het Verdrag van Venlo ondertekende, waarbij ook Gelre
overgedragen werd aan de Habsburgers, kwam er er eindelijk
een einde aan de schermutselingen.
Er kwam een tijdelijke rust toen Karel V in 1555 zijn gezag over de Nederlanden aan zijn zoon Filips overdroeg, die 1556 koning van Spanje
werd.
De onder Karel V ingevoerde hervormingen werden echter door de adel van de Nederlanden niet zo gewaardeerd. Ze werden ernstig gekort in hun privileges
en waren verantwoording schuldig aan de in-middels benoemde landvoogdes Margaretha van Parma. Willem van Oranje wierp zich op als leider van de
Nederlandse adel tegen de Spaanse koning.
Hij verzette zich ook sterk tegen de Spaanse maatregelen tegen verspreiding van ideeën van de Reformatie. Nadat dit verzet, tegen corruptie van de
katholieke kerk en de harde aanpak van het Spaanse bewind, jaren lang gesluimerd had, kwam er in 1566 uitbarsting, die in zuid Nederland begon en zich
als olievlek uitbreidde. Deze uitbarsting noemde men de beeldenstorm. Deze woede ook in Steenwijk, en een groot deel van van de St .Clemenskerk werd
onherstelbaar vernield. De Nederlandse Opstand zorgde er voor dat Filips de Spaanse hertog Alva met een 10.000 man sterk leger naar de Nederlanden
zond.
© Copyright 2024 | Albert
Ontstaan van
Steenwiek
Gasthuisstraat.
Straat lopend van de Markt in westelijke richting.
Heette oorspronkelijk Meyeringestrate (1375), naar
een boerderij Meyeringe onder Steenwijkerwold
(Tuk). Sinds de oudste tijden was dit de uitvalsweg
richting Friesland, de oude heirweg. In 1472 is
sprake van de Hillighen Gheeststraat, naar het
Heilige Geest Gasthuis. In de volksmond wordt
soms nog gesproken van de “Hillegiesstraote”.
ONTSTAAN AAN DE HEIRWEG VAN STAVEREN
NAAR DUITSLAND
In de 7e 8 eeuw. Steenwijk ligt in de kop van Overijssel
op de grens van enkele stuwwallen (de Woldberg en de
Havelteberg en het laagveen gebied van Giethoorn, de
Wieden en de Weerribben. Door Steenwijk stroomt van
oorsprong een kleine rivier, de STEENWIJKER Aa welke
ontstaan is door smeltwater. Later is deze Steenwijker
Aa, gekanaliseerd en heet dan vanaf Steenwijk het
Steenwieker Diep en deze maakt de stad bereikbaar
voor scheepvaart. Bestuurlijk gezien maakte Steenwijk
deel uit van het gewest Land van Vollenhove. Er bestaat
ook een legende over het ontstaan van Steenwijk,
namelijk van drie kastelen aan de oevers van de Aa t.w.
Oostwijk, Middelwijk en Westwijk.
Het middelste slot was Middelwijk en deze naam zou
veranderd zijn in Steenwijk In 1141 bestond de Sint
Clemenskerk al, deze was door de bisschop Hardbert
al als kapittelkerk aangewezen voor het Land van
Vollenhove, als onderdeel van de abdij van Ruinen.
Vanuit de kapittelkerk werden parochies gesticht in
Friesland en Drenthe.
Bestuurlijk gezien maakte Steenwijk deel uit
van het gewest land van Vollenhove.
In 944 kreeg de bisschop van Utrecht Balderik het
jachtrecht in Vollenhove, in 1024 verwierf hij het
graafschap Drenthe, waartoe dus ook het land van
Vollenhove behoorde. Het was dan Balderik of zijn
op volger die Steenwijk moet hebben gesticht.
Er bestaat ook een legende over het ontstaan van
Steenwijk, namelijk van drie kastelen aan de
oevers van de Aa t.w. Oostwijk, Middelwijk en
Westelijken . Het middelste slot was Middelwijk
en deze naam zou veranderd zijn in Steenwijk.
In 1141 bestond de Sint Clemenskerk al, deze was
door de bisschop Hardbert al als kapittelkerk
aangewezen voor het Land van Vollenhove, als
onderdeel van de abdij van Ruinen.
Vanuit de kapittelkerk werden parochies gesticht
in Friesland en Drenthe. Aan de macht van
bisschoppen werd nogal eens getwijfeld in die
tijd.
Er werd in 1229 een troepenmacht gestationeerd
in Steenwijk, onder leiding van bisschop Wilbrand
van Oldenburg. Deze moest het hoofd bieden aan
nog geen verdedigingswerken in die tijd.
In 1295 werd melding gemaakt van versterkte
plaats Steenwijk (aarden wallen/ houten
palissaden moet men dan aan denken.
In 1412 bestond de Meijeringepoort (Later
Gasthuispoort).
Er werd begonnen met de aanleg van de gracht
aan de zuidwest zijde. De Sint Clemens werd in
1500 afgebouwd in Steenwijk.
Steenwijk werd onderdeel van het Oostenrijkse
vorstenhuis de Habsburgers.
Het huwelijk van Filips de Schone met de
Spaanse koningsdochter Johanna waren grote
delen van Europa onder één koningschap bij
elkaar gebracht. Hun zoon Karel kreeg uiteindelijk
de Nederlanden Oostenrijk, Spanje en Italië in één
land.
De installatie van Karel de V zorgde voor
schermutselingen rond Steenwijk.
De ligging van Steenwijk was om richting
Friesland te gaan, dit was erg belangrijk. Hij werd
krachtig tegen gewerkt door door de hertog Karel
van Gelre. In 1522 werd door Cornelis van Meurs
een poging ondernomen om de stad in te nemen.
Vijfhonderd soldaten lieten het leven, maar de
aanval werd afgeslagen.
Maarten van Rossum lukte het wel op 20
september 1523 Steenwijk te veroveren voor
de Gelderse Hertog.
Deze verovering werd grondig gedaan, de gehele
stad werd in de as gelegd en de bevolking
vluchtte. Bij deze brand ging ook het stadsarchief
in vlammen op. Zodoende zijn er weinig
geschriften te vinden van voor die tijd. De
bezetting duurde niet zo lang, al op 4 november
1523 wist Karel V Steenwijk te heroveren en
voegde het onder gezag van de stadhouder van
Fries-land George Schenck van Toutenburg.
Na 1523 werd de stad en zijn verdedigingswerken
weer opgebouwd, maar bij het sluiten van de
vrede in 1528 werd de opbouw van de
verdedigingswerken weer gestopt. In 1528 was de
positie van de Gelderse hertogen zo verzwakt dat
ze vrede sloten met Karel V.
De bisschop van Utrecht droeg ook zijn wereldlijke
macht over aan de keizer en Steenwijk werd
bestuurlijk weer onderdeel van Overijssel. Het
duurde nog geruime tijd, maar toen men in 1543
het Verdrag van Venlo ondertekende, waarbij ook
Gelre overgedragen werd aan de Habsburgers,
kwam er er eindelijk een einde aan de
schermutselingen.
Er kwam een tijdelijke rust toen Karel V in
1555 zijn gezag over de Nederlanden aan
zijn zoon Filips overdroeg, die 1556 koning
van Spanje werd.
De onder Karel V ingevoerde hervormingen
werden echter door de adel van de Nederlanden
niet zo gewaardeerd. Ze werden ernstig gekort in
hun privileges en waren verantwoording schuldig
aan de in-middels benoemde landvoogdes
Margaretha van Parma. Willem van Oranje wierp
zich op als leider van de Nederlandse adel tegen
de Spaanse koning.
Hij verzette zich ook sterk tegen de Spaanse
maatregelen tegen verspreiding van ideeën van de
Reformatie. Nadat dit verzet, tegen corruptie van
de katholieke kerk en de harde aanpak van het
Spaanse bewind, jaren lang gesluimerd had,
kwam er in 1566 uitbarsting, die in zuid Nederland
begon en zich als olievlek uitbreidde. Deze
uitbarsting noemde men de beeldenstorm. Deze
woede ook in Steenwijk, en een groot deel van van
de St .Clemenskerk werd onherstelbaar vernield.
De Nederlandse Opstand zorgde er voor dat Filips
de Spaanse hertog Alva met een 10.000 man
sterk leger naar de Nederlanden zond.
© Copyright 2024 | Albert
