Looijersgracht
Noordoostelijk deel van de Steenwijker stads¬gracht
dat in het begin van de 19e eeuw zo genoemd werd
naar de hier aanwezige leer¬looierijen.
Daarvóór heette het De Krimp of Krim, wat duidt op
het kronkelende verloop van de gracht.
In 1912 werd het oude houten bruggetje over de
gracht vervangen door een betonbruggetje. Dit
werd in 1953 afgebroken toen de gracht ter plaatse
gedempt werd. Nadat de gracht in 2002 weer werd
uitgegraven kwam hier een stalen voetbrug van
fraai eigentijds ontwerp.
Joods monument
De Vorm en materiaal
Het ‘Joods monument’ in Steenwijk (gemeente Steenwijkerland) bestaat uit twee circa 1 meter 75 hoge zuilen van Belgische
hardsteen die oprijzen uit een Davidsster die in de bestrating is aangegeven met gele klinkers. Op de zuilen zijn bronzen
platen met namen aangebracht. De namen zijn, voor zo ver er sprake van was, per familie geordend. Boven en onder de
bronzen plaquettes zijn teksten uitgehakt in de natuurstenen zuilen.
Teksten
In beide zuilen staat dezelfde tekst: op de ene zuil in het Nederlands en op de andere in
het Hebreeuws.
De tekst op de bovenzijde van de zuilen, afkomstig uit Job 7:10, luidt:
‘NIMMER KEERT HIJ TERUG NAAR ZIJN HUIS. NOOIT ZIET ZIJN WOONPLAATS HEM WEER’.
De tekst op de onderzijde van de zuilen luidt:
‘1940-1945. ZIJ RUSTEN IN VREDE’.
Op de zes zijkanten van de zuilen zijn bronzen plaquettes bevestigd met daarop de voor- en achternamen van de 51 joodse
oorlogsslachtoffers uit Steenwijk, evenals de leeftijd op het moment van overlijden.
Symboliek
Kunstenaar Jan van Rossum laat de twee zuilen oprijzen uit een Davidsster. De zuilen zijn iets uit de ster geplaatst om uit-
drukking te geven aan de gevolgen van de oorlog.
DE GESCHIEDENIS
Het ‘Joods monument’ in Steenwijk (gemeente Steenwijkerland) herinnert aan 51 joodse medeburgers die de Tweede
Wereldoorlog niet hebben overleefd.
De namen van de 51 slachtoffers luiden:
Isaac Casoetto, Levie Drukker, Gersom Gosschalk, Heiman David Gosschalk, Saartje Gosschalk-Slager, David de Groot,
Mannes Simon de Groot, Margarita Charlotta de Groot, Marianna de Groot, Mozes de Groot, Salomon de Groot, Betje de
Groot-Slager, Betty van der Horst, Joseph van der Horst, Margreet van der Horst, Clara van der Horst-Nihom, Jacob
Alexander Jacobs, Naatje Jacobs van der Horst, Salomon Jacob Jacobs, Ginette de Lange, Marcus de Lange, Salomon de
Lange, Henriette de Lange-van Gelderen, Jette de Lange-de Leeuw, Abraham de Leeuw, Eduard de Leeuw, Elisabeth de
Leeuw, Izak de Leeuw, Margot Jenny de Leeuw, Maurits de Leeuw, Mozes Marcus de Leeuw, Kaatje de Leeuw-Kan, Anna
Bertha de Leeuw-de Leeuw, Betje de Leeuw-de Leeuw, Sebilla Johanna de Leeuw-Schaap, Abraham Reindorp, Emma C.
Reindorp-Stokvis, Aron Slager, Bertha Slager, Izaak Slager, Jacob Slager, Johan Slager, Simon Slager, Veronika Slager, Judith
Slager-Spier, Saartje Slager-Zeehandelaar, Julia van Dijk-de Vries, Daniel Immanoeël Vrieslander, Hijman Pines Vrieslander,
Mirjam Sjelomieth Vrieslander en Carolina Vrieslander-Cohen.
In de zomer van 1942 (waarschijnlijk eind juli begin augustus) werd een aantal Steenwijker joden in een werkkamp bij
Staphorst ondergebracht en tewerkgesteld. Ongeveer de helft van de joodse inwoners van Steenwijk wist met hulp (die niet
alleen uit Steenwijk afkomstig was) onder te duiken en zo de bezetting te overleven.
De meeste anderen werden naar de kampen in het oosten gedeporteerd en aldaar vermoord. Twee personen pleegden
zelfmoord en één persoon stierf in Kamp Westerbork; ook zij behoren tot de 51 Steenwijkse joden die met dit monument
herdacht worden.
Oprichting
De oprichting was een initiatief van de Stichting Gedenkteken Joodse Steenwijkers.
Lid en ontwerper van het monument Jan van Rossum was van mening dat er in Steenwijk te weinig herinnerde aan de
joodse inwoners van het dorp en is een onderzoek gestart. Naar aanleiding hiervan heeft Van Rossum een boek geschre-
ven over de geschiedenis van de 51 Steenwijker joden die tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen om het leven
zijn gekomen. Het boek is verschenen in 2005, hetzelfde jaar waarin ook het monument werd onthuld.
Onthulling
Het monument is onthuld op 18 september 2005.
Ontwerper: Jan van Rossum
Design Albert © 2022
![[x]](index_htm_files/close.png "Close")