Vrijthof
Naam die, behalve in Steenwijk, alleen nog voor komt in Ferwerd,
Hilvarenbeek, Maastricht, Ommen en Vierlingsbeek. Deze komt van het
Oudhoogduitse werkwoord ‘vriten’ in de betekenis van ‘begunstigen’. Een
vrijthof was een omheinde plaats waarop een vervolgde niet mocht
worden gegrepen, tenzij hij gewapend was. Het Vrijthof in Steenwijk lag
aan de westzijde van de Grote Kerk en werd in 1376 voor het eerst
genoemd. Eeuwenlang spraken de plaatselijke bewoners van
“Fruithofsteeg”. Deze verbasterde naam werd in 1856 gewijzigd in
Vrijthofsteeg. Het gebied werd in de jaren 1925-1930 gesaneerd. In 1950
werd de naam Vrijthof toegekend aan de verbinding tussen de
Neerwoldstraat en de Noordersingel
De Doopsgez. vermaning (Onnastraat 10) is een eenvoudige neoclassicistische zaalkerk uit 1828. Aan het voorplein heeft het
gebouw een brede tuitgevel voorzien van blokbepleistering, geblokte hoekpilasters en een rondboogvenster. Het tuitvormig
bekroonde ingangsportaal vertoont een gotiserend element in de vorm van een driepasmotief. Voorts twee stenen met
opschrift, respectievelijk: DEERSTESTEEN-GELEGD DOOR C .HOVENS- GREVE 28 JUNIJ 1828 en: IMMANUEL Ao 1630 Het
interieur van het in 1981 gerestaureerde gebouw bevat 19de-eeuws meubilair. Het uit 1896 stammende, op een galerij
geplaatste orgel is gemaakt door Bakker en Timmenga; de orgelkast dateert van 1735. Beschrijving van Doopsgezinde kerk,
pastorie. Het van omstreeks 1875 daterende herenhuis is gebouwd als pastorie bij de ernaast staande, uit 1828 daterende
Doopsgezinde kerk (RM nummer 34592). Het huis, dat een gave 19e eeuwse voorgevel bezit, onderscheidt zich qua
vormgeving en detaillering in niets van de in die periode gangbare eclectische woonhuisarchitectuur.
Omschrijving.
De pastorie heeft een vierassige voorgevel met luiken in
de gepleisterde plint en een verdieping onder met Hol-
landse pannen gedekt samengesteld schilddak.
De originele zesruits schuifvensters en de vleugeldeur
met hardstenen drempel, stolpnaald en bovenlicht met
middenstijl zijn licht getoogd en voorzien van profiellijs-
ten met afgeronde bovenhoeken en lekdorpels met klei-
ne hoekconsoles.
De gevel wordt beëindigd door een gepleisterd entablement met ver uitkragende, geprofileerde houten kroonlijst. De
rechter zijgevel heeft rechtgesloten vensters en een deur met bovenlicht, alsmede staafankers ter hoogte van de balklaag.
De gevel is op de parterre gepleisterd en voorzien van schijnvoegen. Het huis is door middel van een dito ge-pleisterd
tussenlid met plat dak verbonden met de vermaning. In de gepleisterde achtergevel een uit de jaren dertig daterende stalen
deuren vensterpartij, alsmede een originele houten deur met roedenverdeling in het bovenlicht.
Het interieur is nog voor een deel in oorspronkelijke staat. In de gang bevindt zich een originele tochtdeur met gefacetteerd
glas binnen een roedenverdeling.
De voorste ruimte rechts van de entrée is tevens toegankelijk via de deur in de zijgevel. Deze en de daarachter liggende
ruimte werden oorspronkelijk gebruikt als portaal en vergaderruimte voor de kerkeraad.
Waardering.
De pastorie is een mooi en vrij gaaf voorbeeld van karakteristieke, representatieve woonhuisarchitectuur in een sobere
eclectische bouwstijl, waardoor het beeldbepalende pand van architectuur historisch belang is.
Vanwege de oorspronkelijke functie is het cultuurhistorisch van belang en door de situering in een vrijwel gesloten gevel-
wand in de oude binnenstad is het bovendien stedebouwkundig van betekenis.
(bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed).
Vermaning Steenwijk.
Adres: Onnastraat 10, 8331 HM Steenwijk
![[x]](index_htm_files/close.png "Close")