ESKAF aardewerk
1919-1934
Dolderkanaal.
Afwaterings- en scheepvaartkanaal dat het Steenwijkerdiep verbond met de
voormalige Spoorhaven. Het ruim 800 m lange kanaal werd in 1921-1922 gegraven
door verbreding en verdieping van de oude Capelle¬sloot. In de jaren daarna vonden
verschillende aanpassingen plaats. Toen de Steenwijker Aa in 1954 werd
gekanaliseerd, werd deze door het Verbindingskanaal met het Dolderkanaal
verbonden.
© Copyright 2024 | Albert
Men koos voor de bureaucratically omdat men had vernomen dat vooral in het westen van ons land dergelijke fabriekjes met succes handbeschilderd
aardewerk produceerden. In onze omgeving zou de aardewerkfabriek iets nieuws zijn. De meeste aandeelhouders waren bemiddelde Steenwijkers,
fabrikanten en kooplieden die reeds bij het passeren van de oprichtingsacte meer dan de helft van het benodigde investeringskapitaal van honderdduizend
gulden bijeen hadden gebracht. Krop werd president commissaris en Ras de algemeen en financieel directeur, technisch bijgestaan door de in het vak
ervaren Duitser Andreas Albert Schröder, die zijn sporen in diverse aardewerkfabrieken reeds had verdiend.
De bouw van de fabriek.
De bouw van de fabriek. ESKAF-fabriek werd gebouwd naar een ontwerp van
de Amsterdamse architect G.F. La Croix met een hoog paraboolvormig dak,
kenmerkend voor de Amsterdamse Schoolstijl, net over de overweg aan de
Parallelweg op de Oostermeenthe, evenwijdig aan de spoorlijn Steenwijk-
Meppel. Thans staat hier de fabriek van Kornelis Caps & Closures. De
kunstharsfabriek zeggen we meestal. Het voormalige kantoorgebouw met zijn
typische hoekraamconstructie en de schoorsteen er naast, maakt nog deel uit
van de huidige fabriek. Op de gevel naar de spoorzijde gericht stond met grote
letters: KUNSTAARDEWERK EN PLATEELFABRIEK. Een hoge schoorsteen aan
het eind van de hoge midden-bouw, zorgde voor de afvoer van de hete lucht
uit de grote flesoven.
Inrichting.
Bij de inrichting van de fabriek werkte La Croix nauw samen
met Schröder om de 18 werklokalen een goede indeling te
geven.
Het was de bedoeling om mooie, artistieke voorwerpen te
maken voor een Baudelaire prijs. Daarvoor werd een aantal
ontwerpers aangetrokken als W. Bogtman, de schoonzoon van
oprichter Wicherson, J.H. de Groot, H. Krop, de zoon van
oprichter Hein Krop, W.H. van Norden, C. van der Sluis en P.
van Stam.
Zij ontwierpen de producten die in de fabriek werden
gebakken, beschilderd en geglazuurd. Voor Steenwijk was Van
Norden de belangrijkste ontwerper.
Het merendeel van de korte tijd in Steenwijk wonende
ontwerper waren van zijn hand. In 1923 verhuisde hij naar
Bussum en trad opnieuw in dienst bij De Distel, een bedrijf dat
later opging in de aardewerkfabriek Goedewaagen, waar hij
onder meer prachtige tegeltableaus voor de grote
passagiersschepen vervaardigde.
Bekende schilders waren …
Albert van Dijk, Willem Evers, Adolf Nagel, Hendrik Sluiter en Herman de
Vries.
Alle voorwerpen werden aan de onderzijde voorzien van het anker-
stempel of een scarabea-stempel, altijd omgeven door de woorden
ESKAF-STEENWIJK, een modelnummer en dikwijls de initialen van de
schilder.
Produceerde men aanvankelijk voor de verkoop in diverse winkels in ons
land, in latere jaren werd er vooral op bestelling gemaakt.
Door de crisis waarin ons land verkeerde en waarbij men elk dubbeltje
als het ware tien keer moest omdraaien voor het uit te geven, verliep de
verkoop niet zoals men gedacht had. Bovendien werd er te weinig aan
reclame gedaan en een catalogus ontbrak bijvoorbeeld. Het gevolg was
dat de fabriek het steeds moeilijker kreeg en op 18 februari 1927 werd
besloten tot liquidatie over te gaan.
Na de opheffing bemiddelde ontwerper en verkoopagent Piet van Stam
bij de overname van de inboedel. Samen met H. Hamming en met wat
financiële steun van enkele sympathisanten kochten zij de
gipsmodellen, gietmallen, glazuurrecepten en dergelijke op om de
fabricage in Huizen weer op te starten.
In Huizen produceerde men met een groot deel van de Steenwijker
modellen in een oude bokkingrokerij gewoon weer verder.
Eveneens onder de naam ESKAF, zij het dat er nu Huizen onder de
voorwerpen werd gezet. Om toch wat kennis mee te nemen en om het
bedrijf te kunnen opstarten verhuisden enkele Steenwijker werknemers
mee naar Huizen. Maar ook hier kon men het niet bolwerken.
Na een aanvankelijk gunstige start zakte de productie toch weer in en
uiteindelijk besloot men in 1934 de fabriek op te heffen.
Toch zijn er door beide fabrieken vele honderden voorwerpen
vervaardigd en in de loop der jaren door velen verzameld. ESKAF heeft
nog altijd een goede naam. G.M.Laar Literatuur: ESKAF, Eerste
Steenwijker Kunst-Aardewerk Fabriek, 1919-1934. Spitsen, W. en
Verschuuren, A. Amsterdam, 2000.
ESKAF aardewerk
1919-1934
Dolderkanaal.
Afwaterings- en scheepvaartkanaal dat het
Steenwijkerdiep verbond met de voormalige Spoorhaven.
Het ruim 800 m lange kanaal werd in 1921-1922 gegraven
door verbreding en verdieping van de oude Capelle¬sloot.
In de jaren daarna vonden verschillende aanpassingen
plaats. Toen de Steenwijker Aa in 1954 werd
gekanaliseerd, werd deze door het Verbindingskanaal met
het Dolderkanaal verbonden.
© Copyright 2024 | Albert
Men koos voor de bureaucratically omdat men had
vernomen dat vooral in het westen van ons land
dergelijke fabriekjes met succes handbeschilderd
aardewerk produceerden. In onze omgeving zou de
aardewerkfabriek iets nieuws zijn. De meeste
aandeelhouders waren bemiddelde Steenwijkers,
fabrikanten en kooplieden die reeds bij het passeren
van de oprichtingsacte meer dan de helft van het
benodigde investeringskapitaal van honderdduizend
gulden bijeen hadden gebracht. Krop werd president
commissaris en Ras de algemeen en financieel
directeur, technisch bijgestaan door de in het vak
ervaren Duitser Andreas Albert Schröder, die zijn
sporen in diverse aardewerkfabrieken reeds had
verdiend.
De bouw van de fabriek.
De bouw van de fabriek. ESKAF-fabriek werd
gebouwd naar een ontwerp van de Amsterdamse
architect G.F. La Croix met een hoog
paraboolvormig dak, kenmerkend voor de
Amsterdamse Schoolstijl, net over de overweg
aan de Parallelweg op de Oostermeenthe,
evenwijdig aan de spoorlijn Steenwijk-Meppel.
Thans staat hier de fabriek van Kornelis Caps &
Closures. De kunstharsfabriek zeggen we
meestal. Het voormalige kantoorgebouw met zijn
typische hoekraamconstructie en de schoorsteen
er naast, maakt nog deel uit van de huidige
fabriek. Op de gevel naar de spoorzijde gericht
stond met grote letters: KUNSTAARDEWERK EN
PLATEELFABRIEK. Een hoge schoorsteen aan het
eind van de hoge midden-bouw, zorgde voor de
afvoer van de hete lucht uit de grote flesoven.
Inrichting.
Bij de inrichting van de fabriek werkte La Croix
nauw samen met Schröder om de 18 werklokalen
een goede indeling te geven.
Het was de bedoeling om mooie, artistieke
voorwerpen te maken voor een Baudelaire prijs.
Daarvoor werd een aantal ontwerpers
aangetrokken als W. Bogtman, de schoonzoon
van oprichter Wicherson, J.H. de Groot, H. Krop,
de zoon van oprichter Hein Krop, W.H. van Norden,
C. van der Sluis en P. van Stam.
Zij ontwierpen de producten die in de fabriek
werden gebakken, beschilderd en geglazuurd.
Voor Steenwijk was Van Norden de belangrijkste
ontwerper.
Het merendeel van de korte tijd in Steenwijk
wonende ontwerper waren van zijn hand. In 1923
verhuisde hij naar Bussum en trad opnieuw in
dienst bij De Distel, een bedrijf dat later opging in
de aardewerkfabriek Goedewaagen, waar hij
onder meer prachtige tegeltableaus voor de grote
passagiersschepen vervaardigde.
Bekende schilders waren …
Albert van Dijk, Willem Evers, Adolf Nagel, Hendrik
Sluiter en Herman de Vries.
Alle voorwerpen werden aan de onderzijde voorzien
van het anker-stempel of een scarabea-stempel, altijd
omgeven door de woorden ESKAF-STEENWIJK, een
modelnummer en dikwijls de initialen van de schilder.
Produceerde men aanvankelijk voor de verkoop in
diverse winkels in ons land, in latere jaren werd er
vooral op bestelling gemaakt.
Door de crisis waarin ons land verkeerde en waarbij
men elk dubbeltje als het ware tien keer moest
omdraaien voor het uit te geven, verliep de verkoop
niet zoals men gedacht had. Bovendien werd er te
weinig aan reclame gedaan en een catalogus ontbrak
bijvoorbeeld. Het gevolg was dat de fabriek het steeds
moeilijker kreeg en op 18 februari 1927 werd besloten
tot liquidatie over te gaan.
Na de opheffing bemiddelde ontwerper en
verkoopagent Piet van Stam bij de overname van de
inboedel. Samen met H. Hamming en met wat
financiële steun van enkele sympathisanten kochten zij
de gipsmodellen, gietmallen, glazuurrecepten en
dergelijke op om de fabricage in Huizen weer op te
starten.
In Huizen produceerde men met een groot deel van de
Steenwijker modellen in een oude bokkingrokerij
gewoon weer verder.
Eveneens onder de naam ESKAF, zij het dat er nu
Huizen onder de voorwerpen werd gezet. Om toch wat
kennis mee te nemen en om het bedrijf te kunnen
opstarten verhuisden enkele Steenwijker werknemers
mee naar Huizen. Maar ook hier kon men het niet
bolwerken.
Na een aanvankelijk gunstige start zakte de productie
toch weer in en uiteindelijk besloot men in 1934 de
fabriek op te heffen.
Toch zijn er door beide fabrieken vele honderden
voorwerpen vervaardigd en in de loop der jaren door
velen verzameld. ESKAF heeft nog altijd een goede
naam. G.M.Laar Literatuur: ESKAF, Eerste Steenwijker
Kunst-Aardewerk Fabriek, 1919-1934. Spitsen, W. en
Verschuuren, A. Amsterdam, 2000.
