Steenwijker dialect (ook: Steenwieks): plaatselijke vorm van het Nederlands, voortgekomen uit het Nedersaksisch. Wordt gerekend tot de
Stellingwerfse dialectregio en vooral gekenmerkt door de blèrende ae-klank.
Gezegden
Dat is lang geleden dat ik je heb gezien
Vaal dood maot, leef ie nog?
dat staat als een paal boven water
dat staot as 'n paole boôm d'Ao
de moed opgeven
de lippe laoten 'angen
hij heeft een brok in de keel
I' j ef ' n kloete in d' aals
hij heeft een scheiding in zijn haar
i'j ef 'n luusepattien op de kop
Iets zonder na te denken doen
Op de dollerooi
ik zweer dat het waar is
ma'k stoete pikken as 't neet waor is
Kom maar op mijn rug
Kom maor bi'j mi'j op de karsemarse
met lange tanden eten
tiesen
niet goed opletten
in de buuse laoten pissen
Oud genoeg om met meisjes uit te gaan
locht op de bessem
Jaoren bint veurbij evleugen
Ik reake droevig estemd
’t Hef mij veule goeds egeven
Mar Waorom veult ‘t now zo vremd
Gien foto’s of films meer
Die kan ik now niet zien
Al die vervleugen erinneringen
Brengen olderwetse pien
Veult als grote rotspartijen
An een butenlaanse kust
Zunder te streven
Bedenk ik mij in rust ’t Mak mij
bewust Mooi minse, prachtig wezen
‘k Wete zeker da-j dat bint
Ook al draeg ie een masker
‘k Eb oe echt wel erkend
Laot mi’j now maor weten
Desnoods met geluud
Laot een aander maor wat denken
Steenwieker uut spraken
Biele - Bijl Bliede - Blij
Dwiel - Duizelig
'Dómmiet - Dadelijk Zo meteen
Liester - Lijster
Glieden - Glijden
Gries - Grijs
Gien - Geen
Knien- Konijn
Lieste - Lijst
Misskien - Misschien
Piene- Pijn
Slieten - Slijten
Strieken- Strijken
Spieker - Spijker
Tied - Tijd
Wief - Wijf
Wien - Wijn
Zied -Zijde,
62 woorden
A
aardappel eerappel
aardbeien erebesen
altijd altied
B
bramen brummels
broekzak buuse
Brood Stoete
D
Daarginds Daorgunder
duim doeme
E
even eem
G
galgen bretels
Gaperd Gaeperd
gat in de broekzak bioscoopbuuse
gehemelte gaogelte
Gentleman Kolbertien
Gulzig iemand Groaperd
H
hallo meuj
hallo, doei
handen 'Aand'n
Heb / ben je al gebeld? Alle belt?
Hond Ontien
horloge allosien
huilebalk lipbek
Huilen Lippen
K
kaas keese
Kamp Kaampe
kerk kaarke
kies kooze
L
lisdodde pallempiester
M
maatje maotien
meisje maegd
O
Onnastraat Onnegiesstraote
Onnastraat Onnecienstraote
overhemd boezeroen
P
pijn piene
plag zodde
plukje toefte
prakje proesien
R
reutje rekel
S
Schaap Skaop
schaatsen skaetsen
school skoole
schort skullek
steenwijker steenwieker
steenwijker courant t olde wief
Steenwijker toren Steenwieker toorn
stiekemerd achtereuvertien
stukje uit de neus koddegien
sufferd doezedoppe
sufferd goezebrook
T
tand taane
teefje toeke
Tot ziens Goeie
U
uien siepels
Urineren Miegen
V
verlaatseweg veurweg
W
wandelen kuier' n
Z
zak kladde
Zak (Broekzak, jaszak, etc) Buze
zakje op overhemd fikkie
Zeurkous Miegerd
zuinig iemand graoperd
zuipen zoep'm, zoep'n
Robert Warner
Maor spreek oezelf uut.
Levenslijnen lopen
Niet altied soepel deur
Soms staot de wereld stille
En krie-j gien geheur
De woorden bin verzachtend
Veulen soms as los zaand
Ie durven oe aost niet uut te spreken En ’t
lek zo veur de haand
We kriegen mit dat woorden helpen
Wanneer begrip en waarmte mist ’t Vrag
enkel zelfvertrouwen
A-j naor de toekomst gist
Ervaringen bin soms wonderlijk
Staon aeks op elkaer
En net a-j daenken da-j ’t neet meer an
kan Is de oplossing er
Sarah Buisman
Van de dvd Uutspreken (IJsselacademie,
2006)
Piene in mien kop
Één van Steenwijk's grootste voor vechters van het Steenwij-ker
dialect was wel Gerrard Buisman.
Onze Gerard is ons helaas veel te vroeg ontvallen.
Hij was onze troubadour van het Steenwieker dialect.
Éen van de bekendste liedjes die hij vertolkte was wel het lied:
De Steenwiekertoorn Refrein:
Steenwieker toorn, de mist van de kaampe, In 't chtendgloorn, de
sunne as 'n laampe;
Op de Steenwieker toorn.
`k Heb aovral ezét'n, k'eb zo veul 'ereisd, Och ie mos'n ies weet'n woar
'k al bier hebbe 'helst,
Kan aovral an maark'n da'k hier bin geboorn, want dan mis ik de grote
kaarke en de Steenwieker toom.
De Onnechiesstroate, de maankt, 't diep, A'k gien Steenwieks meer
proate krieg ik zeins de griep; Gien plaese op eerde kan mij meer
bekoorn, Want ik kenne de weerde van de Steenwieker toorn.
De tekst komt van Aart Keizer.
De Kaampe
Karrespoor'n in 't zaand. Koor'nbloom'n rooie biet'n en langes 't glooi'nde
laand, greui'n duuzend vergeetmi'jniet'n. Akkerwiende, sperzieboon'n.
Een kraeje in de locht, jaegt vervoarlijk krassend een jonge 'aeze op de
vlocht. 'k Zie ze nog dee vaege contour'n, dee langes vervleug'n paeden
voer'n. Ze neem' mi'j nog altied bi'j d 'aand en leid'n mi'j terogge noar dat
'oaste verdween' laand.
Giele van de Kaampe.
Winter tweeduuzendtwalf
Vanaomd docht ik zo bi'j mi'jzulf. Zol'n al dee talenten bi'j dat genotskap
neet een varsien veur de Liester kunn'n skriêm? As tema liekt mi'j de winter
wel aordig, temeer omdat de lente al an de beurte 'ewest is.
'Enke 'ef nog neet veule gelok 'ad, want 't liekt wel 'aarfst in plaese van
veurjaor. 't Mot maor een soort van unoks varsien wor'n., 'Enke mit een
bivakmusse op, zwaaiend mit een flesse braandewien.
Zo'n varsien kan donkt mi'j best wel een opwaarmertien wor'n. En as 't dan
in tweeduuzendtwaelf uutkomp, dan 'ef 't genootskap tied genog. As dan
alle leden een bi'jdraege leveren, dan weet ik ook zeker, dat as dan de Liester
as 't waore zien 'aand over zien 'aarte strek en veur alle skrievers gratis en
veur niks een CD-gien beskikbaor stelt.
't Mot wel een meezingertien wor'n vien' ik., mit een pakkend refrijntien.
Now zol ik al wel ies wat uut kunn'n proberen, maor dat Nederlaands, dat lig
mi'j neet zo, dat laot ik daoromme maor an jullie over. De Mogge kan wel
een begun maeken. 'k Bin beni'jd. Gemaakt door Giele van de Kaampe.
RamsWoerthe
Vrijend op een baankien herties kieken. De romantiek goest deur d-
iekebomen. Bronstige herten dartelen speuls. Een plekkien omme ies bi-j te
komen. 't Rustigste plekkien van d-Olde Veste.
Maor t is neet altied genieten in t paark. Want veurig jaor nog kreeg Arend
Klok net eem veurbi-j de viever een haartinfaarct. Kan raer gaon in disse
greune oase want Dikke Siem kreeg een dubbele beroerte.
Zo maor op een mooie zundagmiddag toen as ie enties voerde in t
Ramswoerthe s- Woonsdagmiddags omme een uur of viere Maekt. Fraans
kinderties hiegend deelgenoot. En toont ie vanuit zien garbedine jasse de
volle omvang van zien "magic" potlood.
En dan dee Willemien uut de Kuunder Lop eerst wat skuchter in de ronte en
dan opene gaon de kleren uut Gaot ze zomaor ling zunn-n in de blote konte.
Nee t is daor neet altiéd kook en ei.
Zo as zo vaeke wordt esuggereerd.
Kome d-r neet al te vaeke, maor ook vaeke maek ik gelieke rechtsomkeert.
Gemaakt door Eppie van Onna.
